Ruiny dworu w Starej Hańczy to jedno z miejsc, które stanowią fascynujący punkt na mapie Suwalszczyzny, pełen historii oraz malowniczych widoków. Zrujnowany dwór, położony w malowniczej okolicy, nad brzegiem jeziora Hańcza, to pozostałość po XVIII-wiecznej rezydencji szlacheckiej. Dziś jest to doskonałe miejsce na spacer i spotkanie z historią, otoczone przez przyrodę i ślady dawnych czasów.
Historia dworu
Pierwsze wzmianki o majątku w Starej Hańczy pochodzą z XVII wieku. Ziemie te były niegdyś własnością różnych rodów szlacheckich. Dwór, który znajdował się w Starej Hańczy, był jednym z głównych elementów tego rozległego majątku, obejmującego także pobliski park i ogrody. Został zbudowany prawdopodobnie w XVIII wieku, w klasycystycznym stylu. Jego lokalizacja, na wyniesieniu z widokiem na jezioro Hańcza, czyniła go szczególnie malowniczym miejscem.
Dwór zmieniał właścicieli przez wiele lat, a jego historia jest pełna dramatycznych wydarzeń. W XIX wieku posiadłość przeszła przez ręce licznych właścicieli, a jednym z bardziej znanych był książę Tomasz Bogumił Światopełk-Mirski, który był zaangażowany w wydarzenia Powstania Listopadowego. Po jego śmierci, majątek przeszedł przez kilka rąk, aż do początków XX wieku, kiedy dwór stał się własnością rodziny Beegerów.
Zniszczenia i ruiny
W czasie II wojny światowej dwór został przekształcony w siedzibę leśnictwa, a po wojnie stał się miejscem stacjonowania milicji. Jednak pożar, który wybuchł w 1946 roku, zniszczył budynek. Istnieją dwie wersje dotyczące przyczyn pożaru. Według jednej z nich, dwór został celowo podpalony w ramach działań zmierzających do zniszczenia szlacheckich rezydencji, zaś inna mówi o nieszczęśliwym wypadku związanym z „pędzeniem bimbru”. Po pożarze z dworu pozostały jedynie fragmenty murów i zasypane piwnice.
Park dworski i przyroda
Choć dwór uległ zniszczeniu, to wokół niego rozciąga się piękny park, który również jest świadkiem historii tego miejsca. Park w Starej Hańczy, który do dziś zachował wiele swoich pierwotnych cech, jest miejscem, gdzie można podziwiać okazałe drzewa, takie jak lipy, które rosną wzdłuż alei lipowej – pomnika przyrody. W parku znajduje się także kilka stawów rybnych oraz warzywnik, który w przeszłości stanowił część majątku.
W 1988 roku park dworski w Starej Hańczy został wpisany do rejestru zabytków, co pozwoliło na jego ochronę i konserwację. Obecnie stanowi on cenny zabytek, będący świadectwem dawnej kultury szlacheckiej oraz piękna krajobrazu regionu. Znajduje się tam także ścieżka edukacyjna „Drzewa i krzewy parku podworskiego w Starej Hańczy”, która pozwala turystom na lepsze poznanie fauny i flory tego obszaru.
Co zobaczyć w pobliżu?
W pobliżu ruin dworu znajduje się wiele innych atrakcji turystycznych, które warto odwiedzić. W odległości kilku kilometrów rozciąga się Jezioro Hańcza, znane z tego, że jest najgłębszym jeziorem w Polsce. To doskonałe miejsce do uprawiania sportów wodnych, wędkarstwa czy po prostu relaksu nad brzegiem jeziora. Niedaleko Starej Hańczy znajduje się także Wigierski Park Narodowy, gdzie można podziwiać unikalne krajobrazy, bogatą florę i faunę oraz malownicze jeziora.