Jezioro Garbas, położone w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim, w gminie Filipów, to jeden z niezwykłych akwenów w regionie Pojezierza Zachodniosuwalskiego. To malownicze jezioro rynnowe, przepływane przez rzekę Rospuda, stanowi serce tego unikatowego krajobrazu. Zaskakuje nie tylko swoją długością i wąskością, ale także wyjątkowym otoczeniem, które tworzy niepowtarzalny charakter tej okolicy.
Charakterystyka jeziora
Garbas to jezioro rynnowe o specyficznej formie – długie, wąskie, otoczone wzniesieniami, stanowi typowy przykład zbiornika wodnego uformowanego przez lodowiec. Brzegi jeziora są wysokie, zbudowane z piasków i żwirów wodnolodowcowych, które osadziły się w okresie zlodowacenia bałtyckiego, gdy woda płynęła pod lądolodem skandynawskim. Krajobraz wokół jeziora jest równie zróżnicowany – od strony zachodniej rozciąga się las świerkowo-sosnowy, natomiast wschodnia część brzegu to głównie pola, przeplatane odrobiną lasów.
Na południu jezioro Garbas łączy się z kolejnym zbiornikiem wodnym – Jeziorem Głębokim. Natomiast w północnej części jeziora, na wschodnim brzegu, znajdują się zagrody wsi Garbas, stanowiące małą, malowniczą osadę. Otoczenie jeziora tworzy również drugi ciąg jezior, takich jak Gatne i Siekierewo, położony w równoległej rynnie, oddzielony zalesionym grzbietem, który najprawdopodobniej ma charakter ozowy.
Fauna i flora
Jezioro Garbas jest typowym akwenem o cechach oligotroficznych, co oznacza, że woda w nim jest czysta, uboga w substancje odżywcze, co sprzyja zachowaniu dobrej jakości ekosystemu wodnego. Strefa litoralna, czyli część jeziora znajdująca się przy brzegach, jest wąska i uboga w roślinność nawodną oraz zanurzoną, co sprawia, że cały obszar wodny charakteryzuje się wyjątkową przejrzystością wód. Woda w głębszych partiach jeziora ma ciemny, granatowy odcień, a w płytszych rejonach przechodzi w szaro-żółto-zielony kolor.
Ryby zamieszkujące Garbas to mieszanka gatunków słodkowodnych, typowych dla oligotroficznych jezior. Woda sprzyja tu rozwojowi bogatego rybostanu, w tym takich gatunków jak leszcz, lin, okoń, szczupak, płoć, węgorz, miętus, sieja, a także sum. Dzięki odpowiednim warunkom środowiskowym, jezioro jest także ulubionym miejscem wędkarzy, którzy cenią je za obfitość ryb.
Dno jeziora jest piaszczyste, a w miejscach głębszych – żwirowe, z obecnością otoczaków. Stoki dna opadają gwałtownie, co wpływa na unikalne uwarunkowania hydrologiczne akwenu. Dzięki temu Garbas stanowi interesujący obiekt zarówno pod względem przyrodniczym, jak i turystycznym.
